Trước khi tìm hiểu sâu vấn đề, các mom cần hiểu rõ: Thuật ngữ “Probiotics – bổ sung khuẩn sinh học có lợi” hay gọi là thuốc bổ sung men vi sinh. Thuốc bổ sung men vi sinh khác thuốc bổ sung men tiêu hóa – bổ sung enzyme tiêu hóa. Trong bài viết này bác sĩ Anh Nguyễn sẽ chỉ đề cập đến men vi sinh.
Trong một nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng trên các bé sinh đủ tháng khỏe mạnh của GS.BS. Chouraqui đăng trên tập san Dinh dưỡng Lâm sàng của Mỹ năm 2008 cho thấy: Không có sự cải thiện về cân nặng và chiều cao theo độ tuổi ở 2 nhóm trẻ 0-4 tháng và 4-12 tháng khi bổ sung các chủng vi sinh vật như Bifidobacterium longum, Lactobacillus rhamnosus và GOS/SCFOS so với nhóm đối chứng cùng độ tuổi. Một kết quả tương tự ở thử nghiệm lâm sàng khác trên những đứa trẻ sinh thiếu tháng và những đứa trẻ còi cọc cũng như những trẻ em ở những nước đang phát triển (kết quả của GS.BS. Hays đăng trên tập sang y khoa Clinical Nutrition năm 2015 và 1 nghiên cứu độc lập khác của GS.BS.Nhi Khoa Onubi đăng trên tập sang y khoa Health, Population and Nutrition cùng năm 2015). Cả hai Giáo sư nhấn mạnh rằng: Cải thiện việc hấp thu thức ăn hay kích thích tăng trưởng hiện tại là chưa có cơ sở dữ liệu để chứng minh liên quan đến thuốc/cốm bổ sung men vi sinh Probiotics.
– Gs.Bs. Hania, ĐH Y Warsaw, đại diện Hiệp hội Dinh dưỡng Nhi Khoa Châu Âu báo cáo: Hướng dẫn hiện tại cho thấy men vi sinh có thể có hiệu quả trong cải thiện tình trạng tiêu chảy do nhiễm khuẩn, hoặc tiêu chảy do tác dụng phụ của kháng sinh, và cải thiện tình trạng hay bị dị ứng hoặc viêm da dị ứng ở nhi khoa. Hơn nữa, năm 2009, báo cáo của Gs.Bs. Gregory cho thấy bệnh viêm đường hô hấp (sổ mũi, ho) có thể được cải thiện và ngăn ngừa tốt nếu dùng đúng loại vi sinh vật. Tuy nhiên, men vi sinh là phải dùng đúng loại sinh vật, việc dùng bừa bãi đa các dòng vi sinh vật hoặc dùng không đúng loài vi sinh vật không những không có công dụng, mà còn có thể dẫn đến nguy cơ mất cân bằng vi sinh vật đường ruột, và liên quan một số vấn đề tiêu hóa và biếng ăn.
– Về bổ sung men vi sinh các bé sinh mổ: Theo báo cáo của GS.BS Savilahti – trưởng khoa tiêu hóa Bệnh viện Nhi Helsinki, Phần Lan năm 2011, các bé sinh mổ thường không ổn định 3 dòng khuẩn là Bifidobacteria, Lactobacilli và Bacteroides ở hệ vi sinh vật đường ruột của bé. Hệ vi sinh vật đường ruột của các bé sinh mổ thường tập trung cao các vi khuẩn từ môi trường của bệnh viện. Sự mất ổn định, đặc biệt 2 dòng Bifidobacteria và Lactobacilli có thể kéo dài đến 6 tháng tuổi, thậm chí vài năm. Sự mất cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột có thể ảnh hưởng đến sự hấp thu tiêu hóa thức ăn kém, hệ miễn dịch kém, dị ứng, dễ mắc các bệnh viêm đường hô hấp, tiêu chảy sơ sinh và gần đây nhiều nghiên cứu cho thấy liên quan đến bệnh tự kỉ. Theo hướng dẫn lâm sàng của Hiệp hội Dinh dưỡng lâm sàng Anh, nếu cần thiết bổ sung hệ vi sinh vật cho các bé sinh mổ, chỉ có 2 dòng chuẩn khuẩn là Bifidobacteria và Lactobacilli là nên bổ sung, và thời gian bắt đầu là 1 tháng tuổi, thời gian bổ sung là 6 tháng đến 1 năm. Lưu ý, các thuốc bổ sung Probiotics gồm nhiều dòng chủng khuẩn khác (ngoài 2 dòng trên) là không được phép dùng cho bé sơ sinh (dưới 6 tháng), và phải tư vấn chuyên gia dinh dưỡng nếu cho bé trên 6 tháng dùng thuốc chứa nhiều dòng chủng khuẩn.
– Hỗ trợ cân bằng vi sinh cho các bé sinh đủ tháng khỏe mạnh từ 5 tháng tuổi trở lên, các trường hợp dưới 5 tháng tuổi nên tư vấn bác sĩ dinh dưỡng về liều dùng và thời gian dùng. Mặc dù probiotics là khá an toàn trong sử dụng cho trẻ, nhưng những trẻ sinh thiếu tháng không nên tự ý sử dụng mà chưa tư vấn bác sĩ dinh dưỡng.
– Hỗ trợ điều trị và phòng ngừa tiêu chảy do nhiễm vi sinh vật hoặc do dùng thuốc kháng sinh, nhưng nên có sự tư vấn bác sĩ dinh dưỡng để dùng liều thích hợp: liều hỗ trợ 1 ngày hay liều 3 tuần.
Hiệu quả của thuốc phụ thuộc rất lớn vào chủng vi khuẩn bổ sung, loại thuốc (dạng siro/dung dịch/sữa chua uống liền, dạng cốm, hay dạng viên nang).
Nguồn: BS dinh dưỡng Anh Nguyễn – ĐH Worcester – Anh
